Hieronder treft u een overzicht aan van diverse spelvormen.
De meeste gespeelde spelvormen zijn stableford of strokeplay. Er zijn echter talloze spelvormen mogelijk, enkele voorbeelden zijn: foursome, fourballs, (beide wedstrijdvormen zien we ook tijdens de RyderCup) greensome en eclectics. Deze spelvormen zijn altijd gebaseerd op één van de volgende twee principes: strokeplay en matchplay. Hieronder ziet u een opsomming van de verschillende mogelijkheden met achterliggend de daarbij behorende uitleg. Misschien ontdekt u hier een spelvorm die als afwisseling in uw normale golfspel kan dienen.
Serieuze wedstrijd
1. Single | 2. Stableford | 3. Tegen par | 4. Foursome | 5. Eclectic | 6. Vierbal
Gezelligheidswedstrijd
1. Tegen bogey | 2. Greensome | 3. Chapman foursome, Australian greensome | 4. Superbal (driebal, vierbal)
5. Vlaggenwedstrijd (single, foursome, greensome) | 6. Touwwedstrijd (single, foursome, greensome)
7. Cross Country wedstrijd (single, foursome, greensome)
Serieuze wedstrijd
1. Single | 2. Driebal | 3. Threesome - Vierbal best ball | 4. Vierbal better ball | 5. Foursome
6. One tie all tie - Skins Game - Syndicaat
Gezelligheidswedstrijd
1. Greensome | 2. Sunningdale met variaties | 3. Bisque | 4. Stokkenroof
Serieuze wedstrijd
1. Single
Elke speler speelt zijn eigen bal. Het totaal aantal slagen wordt na achttien holes opgeteld. De speler met de laagste (netto) score wint. Men kan met twee, drie of vier personen een ronde maken. Om de snelheid in de baan te bevorderen, wordt aanbevolen niet met vier personen te spelen. De wedstrijd kan ook over meerdere ronden van achttien holes gespeeld worden.
2. Stableford
Dr. Frank Barney Gorton Stableford heeft in 1931 op zestigjarige leeftijd het systeem uitgevonden. Het is het enige afwijkende scoring systeem dat door de R&A is geaccepteerd en in de Rules of Golf is opgenomen. Men kan punten per hole verdienen, waarbij tevens rekening wordt gehouden met de handicap. Bij een slag boven netto-par krijgt men een punt, bij netto-par twee punten, bij een slag onder netto-par drie punten en bij twee slagen onder netto-par vier punten. De speler met de meeste punten is de winnaar.
3. Tegen par
Evenals een Stableford wedstrijd is een wedstrijd tegen par een vorm van strokeplay. Wanneer een speler minder slagen dan netto-par over een hole doet, wint hij de hole (+); maakt hij netto evenveel slagen als par, speelt hij gelijk (0); maakt hij netto meer slagen dan par, verliest hij de hole (-). De speler die de meeste ´plussen´ maakt, is de winnaar.
4. Foursome
Een wedstrijd waarin twee spelers een bal spelen die om beurten wordt geslagen. Ook op de afslagplaatsen wordt om beurten afgeslagen. Handicap wordt bepaald door de handicaps van de twee spelers op te tellen en door twee te delen (er wordt niet naar boven afgerond). Strafslagen hebben geen invloed op de volgorde van slaan. De winnaars zijn de twee spelers die de beste netto score behalen.
5. Eclectic
Deze wedstrijd is ook een vorm van strokeplay en kan op verschillende manieren worden gespeeld. Na een ronde van achttien holes kiest de speler de beste negen holes uit: twee par drie holes, vijf par vier holes en twee par vijf holes. Een andere mogelijkheid is, dat er 36 holes worden gespeeld, bijvoorbeeld achttien op zaterdag en achttien op zondag. Op zondag kan de speler de gemaakte score van de vorige dag op een hole verbeteren. De speler ontvangt de helft van zijn handicap aan slagen.
6. Vierbal
In vierbal strokeplay spelen twee competitors als partners; ieder speelt zijn eigen bal. De laagste (netto) score van de partners is de score voor de hole. De wedstrijden genoemd onder 1, 2, en 3 kunnen een zgn. Qualifying Competition zijn, d.w.z. dat het behaalde resultaat wordt gebruikt om de handicap van de speler aan te passen. Er moet echter wel onder zgn. Medal Play Conditions worden gespeeld, hetgeen inhoudt dat de volle handicap wordt toegerekend, dat er achttien holes van de Medal Tees worden gespeeld en dat de Golfregels worden toegepast. Wanneer twee of meer spelers hetzelfde resultaat hebben behaald, zijn er een aantal mogelijkheden om de winnaar te bepalen.
De hieronder genoemde zijn de meest gangbare:
Wanneer er weer geen beslissing is gevallen, wordt het resultaat op de laatste zes holes, resp. drie holes, resp. laatste hole vastgesteld. De commissie moet voor de aanvang van de wedstrijd bepalen welke methode wordt gevolgd.
Gezelligheidswedstrijd
1. Tegen bogey
Deze wedstrijd wordt op dezelfde wijze berekend als tegen par, maar er mag een slag meer per hole worden gedaan. Een bogey is namelijk ´een boven par´. Het resultaat klinkt wat vriendelijker en deze wedstrijd wordt dan ook dikwijls door ouderen gespeeld.
2. Greensome
Een wedstrijd, waarin twee spelers allebei afslaan en vervolgens kiezen met welke bal de hole wordt uitgespeeld. Deze bal wordt om beurten geslagen. Handicap kan op twee manieren worden bepaald:
Handicaps van de twee spelers optellen, door twee delen en zo nodig naar boven afronden.
Handicap van de slechtere speler vermenigvuldigen met 0,4 en die van de betere speler met 0,6. Uitkomsten optellen en naar boven afronden. De winnaars zijn de twee spelers die de beste netto score behalen.
3. Chapman foursome, Australian greensome
De speelwijze is identiek aan die van de greensome met dien verstande dat de tweede slag met de bal van de partner wordt gedaan en daarna pas een keuze wordt gemaakt met welke bal de hole wordt afgespeeld.
4. Superbal (driebal, vierbal)
Alle spelers slaan af. De tweede slag wordt door alle spelers gedaan vanaf de plaats waar de beste bal lag. De derde slag ook weer door iedere speler vanaf de beste plaats waar de tweede bal terecht is gekomen totdat de hole is afgespeeld. Met handicap wordt geen rekening gehouden.
5. Vlaggenwedstrijd (single, foursome, greensome)
Een vlaggenwedstrijd is een vorm van strokeplay waarin iedere speler (of kant) een aantal slagen krijgt toegewezen, gelijk aan de som van de SSS en de handicap van de speler (of kant). De vlag moet worden neergezet op de plaats waar de bal met de laatste van de toegewezen slagen terecht is gekomen. De speler (kant) wiens vlag het verste staat, is de winnaar; dit kan voorbij de achttiende green zijn.
6. Touwwedstrijd (single, foursome, greensome)
Iedere speler (kant) krijgt een stuk touw dat zoveel meters lang is als zijn handicap hoog. Bij een foursome worden de handicaps opgeteld en door twee gedeeld. Hij mag steeds zijn bal opnemen en verplaatsen, maar moet elke keer dat hij dat doet een stuk van het touw afsnijden gelijk aan de afstand waarover hij zijn bal heeft verplaatst. Bijvoorbeeld bij korte putts, verbetering van ligging uit een bunker of vanachter een boom of struik. Als zijn touw is opgebruikt mag hij de bal niet meer verplaatsen. Wie de laagste score voor de ronde heeft, is winnaar.
7. Cross Country wedstrijd (single, foursome, greensome)
Het woord zegt het al. Er is een parcours uitgezet dwars door de baan. De wedstrijdcommissie heeft langdurige discussie achter de rug om er een aardig geheel van te maken. Ook voor de hoge handicappers moeten de holes ´speelbaar´ zijn. Op de dag van de wedstrijd kunnen alleen deelnemers van de baan gebruik maken.
Serieuze wedstrijd
1. Single
De meest elementaire wedstrijd: een speler speelt tegen een andere, zoals wij kennen in tennis, tafeltennis, squash, gewoon de een tegen de ander. Het gaat erom wie de meeste holes wint. Bovendien hebben wij, golfers, het voordeel dat een goede speler tegen een slechtere kan spelen omdat wij het handicapsysteem kennen. Het verschil in handicap wordt verrekend. De betere speler geeft ¾ van het verschil aan slagen aan de slechtere speler. Op de scorekaart staat vermeld op welke holes die slechtere speler zijn slagen kan gebruiken. Met andere woorden: hij kan een slag meer gebruiken dan zijn tegenstander op die hole waar hij een slag krijgt, om toch gelijk te spelen. Regel 2-3 van de Golfregels geeft een opsomming van de terminologie.
2. Driebal
Hetzelfde systeem als hierboven genoemd, maar hierbij speelt een speler tegen elk van de twee andere spelers. Elke speler speelt zijn eigen bal. Deze spelsoort noemt men ook wel Round Robin. Een variatie hierop is het ´Amerikaantje´: per hole zijn zes punten te verdelen. De winnaar krijgt vier punten, de tweede twee punten en de derde nul punten. Wanneer twee spelers gelijk spelen, verdelen zij de punten. Handicapverrekening heeft plaats t.o.v. de beste speler.
3. Threesome - Vierbal best ball
Een speler speelt tegen de beste bal van twee, resp. drie andere spelers, waarbij meestal geen handicapverrekening plaats heeft. Deze beide spelsoorten worden weinig gespeeld.
4. Vierbal better ball
Deze wedstrijd daarentegen is bijzonder populair en is misschien wel de aardigste wedstrijd soort in matchplay. Twee spelers spelen hun beste bal tegen de beste van twee andere spelers en krijgen daarvoor een punt. De handicapverrekening heeft als volgt plaats: de handicap van de beste speler wordt op nul gesteld. Die van de andere spelers wordt met de handicap van de beste speler verminderd. Zij krijgen ¾ van het overblijvende getal aan slagen van de baan en ontvangen die op de holes volgens de tabel vermeld op de scorekaart. Winnaar is de kant die het meeste punten heeft verzameld. Een uitgebreidere vorm is de High ball - Low ball, waarbij twee punten worden gegeven: een punt aan de beste van de High ball en een punt aan de beste van de Low ball.
5. Foursome
Twee spelers spelen tegen twee tegenstanders; beide kanten spelen met een bal. De voorgift wordt bepaald door 3/8 van het verschil van de gezamenlijke handicaps van beide kanten te berekenen. Om beurten slaat een kant af: A op de oneven holes en B op de even holes.
6. One tie all tie - Skins Game - Syndicaat
Een willekeurig aantal spelers speelt ieder met zijn eigen bal. Iedere speler zet bij de afslag een bepaald bedrag in de pot. Als een speler de hole wint van alle andere spelers, wint hij de pot. Is er meer dan één winnaar dan wordt de pot niet verdeeld, maar blijft die staan. Bij de volgende hole wordt er dus om een dubbele inzet gespeeld. Handicapverrekening heeft plaats als bij het ´Amerikaantje´ (zie bij Driebal).
Gezelligheidswedstrijd
1. Greensome
Hetzelfde systeem als bij de foursome behalve dat alle spelers afslaan; daarna gaan de kanten elk met een door hen te kiezen bal door. De speler wiens bal niet gekozen wordt, slaat de tweede slag en men gaat als foursome verder. Gemakshalve wordt de handicap berekend als bij de foursome. Een nauwkeuriger methode is als volgt: de handicap van de beste speler van een kant wordt met 0,6 vermenigvuldigd; die van zijn partner met 0,4. De verkregen getallen worden opgeteld en de uitkomst op een heel getal afgerond. De voorgift is ¾ van het verschil van de handicaps van beide kanten.
2. Sunningdale met variaties
De spelers beginnen de wedstrijd zonder voorgift. Telkens wanneer een der spelers, twee of meer ´up´ is, geeft hij zijn tegenstander op de volgende hole een slag; hij blijft dit doen totdat zijn voorsprong weer tot een ´up´ is teruggebracht. Een variatie is een wedstrijd waarin een der spelers een slag krijgt wanneer hij een hole heeft verloren. Verliest hij weer dan ontvangt hij op de volgende hole twee slagen. Speelt hij gelijk dan blijft hij twee slagen ontvangen op de volgende hole. Wint hij deze hole dan gaat er een slag af en krijgt hij op de volgende hole maar één slag.
3. Bisque
De kant die slagen krijgt, bepaalt tijdens het spel op welke holes hij de slagen wil ontvangen. Hij hoeft dit pas na afloop van de hole aan te geven, maar wel voordat hij de green heeft verlaten. Men kan ook meer dan een slag per hole nemen. Het is aan te bevelen om niet 3/4 maar 3/8 van het verschil in handicap aan slagen te geven.
4. Stokkenroof
Beide kanten beginnen de wedstrijd met een gelijk aantal stokken. De kant die een hole wint, mag van de tegenpartij een stok afnemen. Hij mag van de tegenstander ook zijn eerder verloren stok terugvorderen. Als een kant nog maar één stok heeft, mag die niet worden afgenomen.
